الرئيسية
المنتديات
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
الغرف الصوتية
غرفة ٠٠٠٠
ما الجديد
المشاركات الجديدة
جديد مشاركات الحائط
آخر النشاطات
الأعضاء
الزوار الحاليين
مشاركات الحائط الجديدة
البحث عن مشاركات الملف الشخصي
تسجيل الدخول
تسجيل
ما الجديد
البحث
البحث
بحث بالعناوين فقط
بواسطة:
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
قائمة
تسجيل الدخول
تسجيل
تثبيت التطبيق
تثبيت
الرئيسية
المنتديات
أرشيف المعهد
ركن الدورة العلمية الأولى مع الشيخة الفاضلة أم حذيفة
ركن دورة شرح أصول عاصم
شرح تحفة الآطفال
تم تعطيل الجافا سكربت. للحصول على تجربة أفضل، الرجاء تمكين الجافا سكربت في المتصفح الخاص بك قبل المتابعة.
أنت تستخدم أحد المتصفحات القديمة. قد لا يتم عرض هذا الموقع أو المواقع الأخرى بشكل صحيح.
يجب عليك ترقية متصفحك أو استخدام
أحد المتصفحات البديلة
.
الرد على الموضوع
الرسالة
<blockquote data-quote="أم حذيفة" data-source="post: 76311" data-attributes="member: 1"><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta">أحكام النون الساكنة والتنوين </span></span></span></p><p></p><p> </p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">لِلـنُّـونِ إِنْتَسْـكُـنْ وَلِلتَّنْـوِيـنِ*** أَرْبَـعُ أَحْـكَـامٍ فَـخُـذْ تَبْيِيـنِـي</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">فَـالأَوَّلُ الإظْهَـارُ قَبْـلَ أَحْـرُفِ*** لِلْحَلْـقِ سِـتٌّ رُتِّبَـتْفَلْتَـعْـرِفِ</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">هَمْـزٌ فَهَـاءٌ ثُـمَّ عَـيْـنٌ حَــاءُ*** مُهْمَلَـتَـانِثُــمَّ غَـيْـنٌ خَــاءُ</span></span></span></p><p></p><p> </p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: darkgreen">قال الناظم رحمه الله </span></span></span></p><p></p><p> </p><p> </p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">للنون إن تسكن وللتنوين...</span></span></span></p><p></p><p> </p><p> </p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta">فما هي النون الساكنة ؟</span></span></span></p><p></p><p> </p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">ـ هي النون الخالية من الحركة وتكون ثابتة لفظا وخطا ووصلا ووقفا ..وتكون في الأسماء والأفعال والحروف ..وتكون متوسطة ومتطرفة وتكون أصلية من بنية الكلمة </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">وتكون زائدة عن أصل الكلمة .</span></span></span></p><p></p><p> </p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">ـ مامعنى النون الخالية ؟ </span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">ـ هى النون الخالية من الفتح أو الضم أو الكسر (ن) أو عليها سكون رأس حاء صغيرة .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">ـ وتكون في الأسماء مثل</span> .....الأنعام ..المنخنقة </span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">ـ وفي الأفعال مـثـل</span> ....أنعمت .. ينحتون </span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">ـ وفي الحرف مـثـل</span> ....من</span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">ـ وتكون متوسطة في الكلمة مـثـل</span> ...ينئون ..ينهون .</span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">ـ وتكون متطرفة مـثـل</span> ...من عمل </span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">ـ وتكون ثابتة لفظا وخطا ووصلا ووقفا</span> </span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">أي تلفظ وتكتب مثل</span> ....من ، ينهون ، ينئون .</span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">وتكون ثابتة حين الوقف عليها ..وتكون ثابتة أيضا حين الوصل .</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">ـ وتكون أصلية من بنية الكلمة :</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">أي لاتستقيم الكلمة بدونها مثل</span> ..أنعم </span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">وتكون زائدة عن اصل الكلمة :</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">أي تستقيم الكلمة بدونها مثل</span> ...فانفلق .</span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">ومـاهو التنوين ؟</span></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">التنوين هو :</span> <span style="color: navy">نون ساكنة زائدة دائما تلحق اخر الأسماء لفظا ووصلا .. وتفارقه خطا ووقفا ..</span></span></span></p><p></p><p></p><p><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">الشرح :</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">من صفات التنوين أنه يأتي في الأسماء فقط ..وتكتب علامته على شكل فتحتان</span> <span style="color: red">(شراباً طهوراً)</span> <span style="color: navy">..أو ضمتان</span> <span style="color: red">( غفورٌ رحيمٌ)..</span><span style="color: navy">أو كسرتا.ن</span> <span style="color: red">(يومئذ ناعمة )</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">ومن صفات التنوين أن النون الساكنة الزائدة أنها تظهر في النطق فقط ولاتكتب في الخط .</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">مـثـال :</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">لوقلنا خاشعة عاملة فإنها تنطق ......</span><span style="color: red">خاشعتن عاملة</span> </span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">ولكن تكتب خاشعة عاملة</span> .</span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'">ـ <span style="color: navy">ويكون التنوين في اخر الأسماء فقط .</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">غفورٌ..أحدٌ .. ملائكةٌ ..أزواجاً ...غاسق</span> . </span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">ويستثنى من ذلك نون التوكيد الخفيفة التى لم تقع إلا في موضعين في القران وهما :</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">(ليكوناً من الصاغرين ) سورة يوسف( اية 33)</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">(لنسفعا بالناصية ) سورة العلق اية(15)</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">كيفية الوقف على التنوين :</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: navy">إذا كان التنوين مفتوحا نعوض عن التنوين بالألف وهو مايسمى مد العوض</span> </span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: green">مثل : أغلالاً ...أغلالا </span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: green">أزواجا ً ......أزواجا</span> </span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">وفـي حالة الضمتين : </span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: green">مثل عفورٌ رحيمُ ......</span> <span style="color: navy">نقف عليه بالسكون المحض</span> </span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">وفي حالة ا لكسرتين :</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: green">مثل عيشة راضية</span> <span style="color: navy">...نقف عليها بالسكون المحض .</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: navy">ونقف على التاء المربوطة بالهاء دون التنوين :</span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: green">مثل : رحمة ....نقف عليها رحمه</span> </span></span></p></p> <p style="text-align: center"></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: red">إضــــــــــــــــــــــــــــــــــــاءة :</span></span></span></p></p> <p style="text-align: center"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: purple">بعد أن عرفنا النون الساكنة والتنوين نلاحظ أن هناك اختلافا في التعريف وفي أحوال النون الساكنة والتنوين من حيث الوصل والوقف والثبوت في اللفظ ومن حيث وجود الساكنة ووجود التنوين (أي أن هناك اختلاف بينهما في التعريف أما في الحكام التجويدية لايوجد اختلاف وذلك لقول الناظم</span> (<span style="color: red">للنون إن تسكن وللتنوين</span>)</span></span></p></p> <p style="text-align: center"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">للنون إن تسكن وللتنوين أربع أحكام </span><span style="color: navy">...أراد الناظم رحمه الله أن يحصر أحكام النون الساكنة والتنوين في</span> <span style="color: red">أريعة احكام .</span></span></span></p></p> <p style="text-align: center"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="color: red">فخذ تبيني </span>...<span style="color: navy">أي إليك بيان هذه الأحكام</span> .</span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="color: #800080"><span style="font-family: 'courier new'">قبل احرف: أي ان الاظهار يكون قبل الاحرف و ليس عندها و لا فيها</span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="color: #800080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><strong>فلتعرف: اي فلتعلم</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>مهملتان: بدون نقط وضده المنقوط أو المعجم ,</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>يرملون: اي يسرعون</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>الحكم الاول من احكام النون الساكنة و التنوين: الاظهار </strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>الاظهار لغة: البيان والوضوح و اصطلاحا اخراج الحرف من مخرجه من غير غنة كاملة.</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>سمي حلقيا لأن حروف الاظهار كلها تخرج من الحلق,</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>الهاء و الهمزة: اقصى الحلق</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>العين والحاء: وسط الحلق</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>الغين والخاء: ادنى الحلق</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>ويكون الاظهار في كلمة او في كلمتين مع النون الساكنة اما التنوين فطبعا لا يكون الا في كلمتين,</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta"><strong>ما سبب اظهار النون الساكنة و التنوين مع هذه الاحرف الستة؟</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>السبب هو التباعد النسبي أي بُعد مخرج النون عن الحلق الذي هو مخرج حروف الاظهار الستة.</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>ملاحظة:نسبة التباعد بين مخرج النون والهمزة والهاء اكبر من نسبة التباعد بين مخرج النون و حروف وسط الحلق ،التي بدروها اكبر من نسبة التباعد بين مخرج النون واحرف ادنى الحلق,</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>علامة الاظهار الحلقي في المصحف هو رأس حاء صغيرة على النون أو تراكب الحركتين في التنوين.</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: magenta"><strong>ثمرات الاظهار اربعة وهي:</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong><span style="color: magenta">1-</span>أن يكون البيان في الجزء اللساني اكثر وضوحا من الجزء الخيشومي.</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>اي ان الغنة لا تنفك عن النون بحال حتى لو لم تسمع.</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong><span style="color: magenta">2-</span>الاظهار له ثلاث مراتب، كلما بعد الحرف عن النون زاد الاظهار</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong>اظهار النون مع الهمزة والهاء اوضح من بقية الحروف.</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong><span style="color: magenta">3-</span>جميع امثلة النون و التنوين مع الهمزة المحققة حكمها الاظهار الحلقي</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"><span style="font-family: 'courier new'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: purple"><strong><span style="color: magenta">4-</span>كل نون ساكنة وتنوين مظهرة تكون غنتها ناقصة اي لا تأخذ الزمن الكافي لبيانها و ظهورها</strong></span></span></span></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></p></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></span></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></p> </p><p></span><p style="text-align: center"><p style="text-align: center"></p> </p><p></span><p style="text-align: center"><p style="text-align: center"></p> </p><p></span><p style="text-align: center"><p style="text-align: center"> </p> </p><p><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></span></span></span></p><p> <span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></span></span></span></p><p> <span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></span></span></span></p><p><span style="font-family: 'arial narrow'"><span style="font-size: 18px"><span style="color: #000080"></span></span></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="أم حذيفة, post: 76311, member: 1"] [center][font=arial narrow][size=5][color=magenta]أحكام النون الساكنة والتنوين [/color][/size][/font][/center] [center][font=arial narrow][size=5][color=red]لِلـنُّـونِ إِنْتَسْـكُـنْ وَلِلتَّنْـوِيـنِ*** أَرْبَـعُ أَحْـكَـامٍ فَـخُـذْ تَبْيِيـنِـي[/color][/size][/font] [font=arial narrow][size=5][color=red]فَـالأَوَّلُ الإظْهَـارُ قَبْـلَ أَحْـرُفِ*** لِلْحَلْـقِ سِـتٌّ رُتِّبَـتْفَلْتَـعْـرِفِ[/color][/size][/font] [font=arial narrow][size=5][color=red]هَمْـزٌ فَهَـاءٌ ثُـمَّ عَـيْـنٌ حَــاءُ*** مُهْمَلَـتَـانِثُــمَّ غَـيْـنٌ خَــاءُ[/color][/size][/font][/center] [center][font=arial narrow][size=5][color=darkgreen]قال الناظم رحمه الله [/color][/size][/font][/center] [center][font=arial narrow][size=5][color=red]للنون إن تسكن وللتنوين...[/color][/size][/font][/center] [center][font=arial narrow][size=5][color=magenta]فما هي النون الساكنة ؟[/color][/size][/font][/center] [center][font=arial narrow][size=5][color=navy]ـ هي النون الخالية من الحركة وتكون ثابتة لفظا وخطا ووصلا ووقفا ..وتكون في الأسماء والأفعال والحروف ..وتكون متوسطة ومتطرفة وتكون أصلية من بنية الكلمة [/color][/size][/font] [font=arial narrow][size=5][color=navy]وتكون زائدة عن أصل الكلمة .[/color][/size][/font][/center] [center][font=arial narrow][size=5][color=red]ـ مامعنى النون الخالية ؟ [/color][/size][/font] [font=arial narrow][size=5][color=navy]ـ هى النون الخالية من الفتح أو الضم أو الكسر (ن) أو عليها سكون رأس حاء صغيرة .[/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=navy]ـ وتكون في الأسماء مثل[/color] .....الأنعام ..المنخنقة [/font][/size] [size=5][font=arial narrow][color=navy]ـ وفي الأفعال مـثـل[/color] ....أنعمت .. ينحتون [/font][/size] [size=5][font=arial narrow][color=navy]ـ وفي الحرف مـثـل[/color] ....من[/font][/size] [size=5][font=arial narrow][color=navy]ـ وتكون متوسطة في الكلمة مـثـل[/color] ...ينئون ..ينهون .[/font][/size] [size=5][font=arial narrow][color=navy]ـ وتكون متطرفة مـثـل[/color] ...من عمل [/font][/size] [size=5][font=arial narrow][color=navy]ـ وتكون ثابتة لفظا وخطا ووصلا ووقفا[/color] [/font][/size] [size=5][font=arial narrow][color=navy]أي تلفظ وتكتب مثل[/color] ....من ، ينهون ، ينئون .[/font][/size] [font=arial narrow][size=5][color=navy]وتكون ثابتة حين الوقف عليها ..وتكون ثابتة أيضا حين الوصل .[/color][/size][/font] [font=arial narrow][size=5][color=navy]ـ وتكون أصلية من بنية الكلمة :[/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=navy]أي لاتستقيم الكلمة بدونها مثل[/color] ..أنعم [/font][/size] [font=arial narrow][size=5][color=navy]وتكون زائدة عن اصل الكلمة :[/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=navy]أي تستقيم الكلمة بدونها مثل[/color] ...فانفلق .[/font][/size] [font=arial narrow][size=5][color=red]ومـاهو التنوين ؟[/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=red]التنوين هو :[/color] [color=navy]نون ساكنة زائدة دائما تلحق اخر الأسماء لفظا ووصلا .. وتفارقه خطا ووقفا ..[/color][/font][/size][/center] [font=arial narrow][size=5][color=#000080][center][font=arial narrow][size=5][color=red]الشرح :[/color][/size][/font] [center][size=5][font=arial narrow][color=navy]من صفات التنوين أنه يأتي في الأسماء فقط ..وتكتب علامته على شكل فتحتان[/color] [color=red](شراباً طهوراً)[/color] [color=navy]..أو ضمتان[/color] [color=red]( غفورٌ رحيمٌ)..[/color][color=navy]أو كسرتا.ن[/color] [color=red](يومئذ ناعمة )[/color][/font][/size] [font=arial narrow][size=5][color=navy]ومن صفات التنوين أن النون الساكنة الزائدة أنها تظهر في النطق فقط ولاتكتب في الخط .[/color][/size][/font] [font=arial narrow][size=5][color=red]مـثـال :[/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=navy]لوقلنا خاشعة عاملة فإنها تنطق ......[/color][color=red]خاشعتن عاملة[/color] [/font][/size] [size=5][font=arial narrow][color=navy]ولكن تكتب خاشعة عاملة[/color] .[/font][/size] [size=5][font=arial narrow]ـ [color=navy]ويكون التنوين في اخر الأسماء فقط .[/color][/font][/size] [size=5][font=arial narrow][color=red]غفورٌ..أحدٌ .. ملائكةٌ ..أزواجاً ...غاسق[/color] . [/font][/size] [font=arial narrow][size=5][color=navy]ويستثنى من ذلك نون التوكيد الخفيفة التى لم تقع إلا في موضعين في القران وهما :[/color][/size][/font] [font=arial narrow][size=5][color=red](ليكوناً من الصاغرين ) سورة يوسف( اية 33)[/color][/size][/font] [font=arial narrow][size=5][color=red](لنسفعا بالناصية ) سورة العلق اية(15)[/color][/size][/font] [font=arial narrow][size=5][color=red]كيفية الوقف على التنوين :[/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=navy]إذا كان التنوين مفتوحا نعوض عن التنوين بالألف وهو مايسمى مد العوض[/color] [/font][/size] [font=arial narrow][size=5][color=green]مثل : أغلالاً ...أغلالا [/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=green]أزواجا ً ......أزواجا[/color] [/font][/size] [font=arial narrow][size=5][color=red]وفـي حالة الضمتين : [/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=green]مثل عفورٌ رحيمُ ......[/color] [color=navy]نقف عليه بالسكون المحض[/color] [/font][/size] [font=arial narrow][size=5][color=red]وفي حالة ا لكسرتين :[/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=green]مثل عيشة راضية[/color] [color=navy]...نقف عليها بالسكون المحض .[/color][/font][/size] [font=arial narrow][size=5][color=navy]ونقف على التاء المربوطة بالهاء دون التنوين :[/color][/size][/font] [size=5][font=arial narrow][color=green]مثل : رحمة ....نقف عليها رحمه[/color] [/font][/size][/center] [center][font=arial narrow][size=5][color=red]إضــــــــــــــــــــــــــــــــــــاءة :[/color][/size][/font][/center] [center][size=5][font=arial narrow][color=purple]بعد أن عرفنا النون الساكنة والتنوين نلاحظ أن هناك اختلافا في التعريف وفي أحوال النون الساكنة والتنوين من حيث الوصل والوقف والثبوت في اللفظ ومن حيث وجود الساكنة ووجود التنوين (أي أن هناك اختلاف بينهما في التعريف أما في الحكام التجويدية لايوجد اختلاف وذلك لقول الناظم[/color] ([color=red]للنون إن تسكن وللتنوين[/color])[/font][/size][/center] [center][size=5][font=arial narrow][color=red]للنون إن تسكن وللتنوين أربع أحكام [/color][color=navy]...أراد الناظم رحمه الله أن يحصر أحكام النون الساكنة والتنوين في[/color] [color=red]أريعة احكام .[/color][/font][/size][/center] [size=5][font=arial narrow][color=red]فخذ تبيني [/color]...[color=navy]أي إليك بيان هذه الأحكام[/color] .[/font][/size] [color=#800080][font=courier new]قبل احرف: أي ان الاظهار يكون قبل الاحرف و ليس عندها و لا فيها [size=5][b]فلتعرف: اي فلتعلم[/b][/size][/font][/color] [font=courier new][size=5][color=purple][b]مهملتان: بدون نقط وضده المنقوط أو المعجم ,[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]يرملون: اي يسرعون[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]الحكم الاول من احكام النون الساكنة و التنوين: الاظهار [/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]الاظهار لغة: البيان والوضوح و اصطلاحا اخراج الحرف من مخرجه من غير غنة كاملة.[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]سمي حلقيا لأن حروف الاظهار كلها تخرج من الحلق,[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]الهاء و الهمزة: اقصى الحلق[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]العين والحاء: وسط الحلق[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]الغين والخاء: ادنى الحلق[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]ويكون الاظهار في كلمة او في كلمتين مع النون الساكنة اما التنوين فطبعا لا يكون الا في كلمتين,[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=magenta][b]ما سبب اظهار النون الساكنة و التنوين مع هذه الاحرف الستة؟[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]السبب هو التباعد النسبي أي بُعد مخرج النون عن الحلق الذي هو مخرج حروف الاظهار الستة.[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]ملاحظة:نسبة التباعد بين مخرج النون والهمزة والهاء اكبر من نسبة التباعد بين مخرج النون و حروف وسط الحلق ،التي بدروها اكبر من نسبة التباعد بين مخرج النون واحرف ادنى الحلق,[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]علامة الاظهار الحلقي في المصحف هو رأس حاء صغيرة على النون أو تراكب الحركتين في التنوين.[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=magenta][b]ثمرات الاظهار اربعة وهي:[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b][color=magenta]1-[/color]أن يكون البيان في الجزء اللساني اكثر وضوحا من الجزء الخيشومي.[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]اي ان الغنة لا تنفك عن النون بحال حتى لو لم تسمع.[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b][color=magenta]2-[/color]الاظهار له ثلاث مراتب، كلما بعد الحرف عن النون زاد الاظهار[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b]اظهار النون مع الهمزة والهاء اوضح من بقية الحروف.[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b][color=magenta]3-[/color]جميع امثلة النون و التنوين مع الهمزة المحققة حكمها الاظهار الحلقي[/b][/color][/size][/font] [font=courier new][size=5][color=purple][b][color=magenta]4-[/color]كل نون ساكنة وتنوين مظهرة تكون غنتها ناقصة اي لا تأخذ الزمن الكافي لبيانها و ظهورها[/b][/color][/size][/font] [center][/center][/center][/color][center][center][/center][/center][/size][center][center][/center][/center][/font][center][center] [/center] [/center] [font=arial narrow][size=5][color=#000080] [/color][/size][/font] [/QUOTE]
الإسم
التحقق
اكتب معهد الماهر
رد
الرئيسية
المنتديات
أرشيف المعهد
ركن الدورة العلمية الأولى مع الشيخة الفاضلة أم حذيفة
ركن دورة شرح أصول عاصم
شرح تحفة الآطفال