الرئيسية
المنتديات
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
الغرف الصوتية
غرفة ٠٠٠٠
ما الجديد
المشاركات الجديدة
جديد مشاركات الحائط
آخر النشاطات
الأعضاء
الزوار الحاليين
مشاركات الحائط الجديدة
البحث عن مشاركات الملف الشخصي
تسجيل الدخول
تسجيل
ما الجديد
البحث
البحث
بحث بالعناوين فقط
بواسطة:
المشاركات الجديدة
بحث بالمنتديات
قائمة
تسجيل الدخول
تسجيل
تثبيت التطبيق
تثبيت
الرئيسية
المنتديات
القسم الثقافي
ركن اللغة العربية
دروس لتعلّم الإملاء الصحيح (لمن تكثر أخطاؤهم الإملائية)
تم تعطيل الجافا سكربت. للحصول على تجربة أفضل، الرجاء تمكين الجافا سكربت في المتصفح الخاص بك قبل المتابعة.
أنت تستخدم أحد المتصفحات القديمة. قد لا يتم عرض هذا الموقع أو المواقع الأخرى بشكل صحيح.
يجب عليك ترقية متصفحك أو استخدام
أحد المتصفحات البديلة
.
الرد على الموضوع
الرسالة
<blockquote data-quote="أم أحمد و عبد الرحمان" data-source="post: 49247" data-attributes="member: 2965"><p><span style="font-size: 18px">هناك من يخطئ بالإملاء رغم وصوله لأعلى درجات العلم لذلك سنورد لكم بعض الدروس بالإملاء التي قد تفيدكم في تصحيح بعض مفاهيم الإملاء لديكم .</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue"></span></span></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">الهمزه :</span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><strong><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue"></span></span></strong></span></p><p><span style="font-size: 18px"><strong><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue"><strong>أنواع الهمزة :</strong></span></span></strong> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">همزة الوصل ... همزة القطع ... </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">و همزة القطع إما أن تكون :: </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">أول الكلمة ... متوسطة ... متطرفة ... </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">همزة الوصل .. </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">هي التي يتوصل بها إلى النطق الساكن ، وتنطق في بدء الكلام ولا تنطق في أثناء وصله بما قبله ، ولا يرسم فوقها همزة ، وترسم ( ا ) . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مواضعها :: </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">1 - أمر الفعل الثلاثي == >> ( اقرأ ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">2 - ماضي الخماسي و السداسي وأمرهما ومصدرهما == >> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">اسْتَمَعَ ـ اسْتَمِعْ ـ استِمَاع </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">استَغْفَرَ ـ استَغْفِرْ ـ استِغْفار </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">3 - ( ال ) التعريف == >> أنا البحر </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">4 - الأسماء العشرة ( اسم ، ابن ، اثنان ، اثنتان ، امرؤ ، امرأة ، است ، ابنم ، ايم الله ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">____________ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">همزة القطع </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">هي التي ينطق بها في بدء الكلام وفي وصله ، وتكتب على ألف إذا كانت مضمومة أو مفتوحة وتحتها إذا كانت مكسورة . أُ ـ أَ ـ إِ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مـــواضــــعـــــها :: </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ما عدا حالات الوصل == >> إما ـ أحمد ـ أرجو </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">________________ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">{ فــــائـــــدة } </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">* إذا أردت أن تفرق بين همزة الوصل والقطع ، قم بإدخال حرف الفاء أو الواو فإذا نطقتها كانت همزة قطع ، وإذا اختفت في النطق كانت همزة وصل . </span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال : ( و ) أو ( ف ) + إذا = فإذا ( همزة قطع ) </span></p><p><span style="font-size: 18px">( و ) أو ( ف ) + اكتب = فاكتب ( همزة وصل ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">ــ همزة القطع أول الكلمة ــ </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">موضعها : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">على الألف .. في حالة الضم أو الفتح .. == >> أَ كرَم محمد ضيفـَه.. // أُ كرِم محمد . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تحت الألف .. في حالة الكسر .. إ ِكرام الضيف حق من حقوقه </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">_____________ </span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue"></span></span></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">ــ الهمزة المتوسطة ــ</span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">و لها أربع حالات : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">1 - مفردة على السطر .. عندما تكون </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** مفتوحة وما قبلها ألف (( قراءة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** مفتوحة وما قبلها واو مد (( مقروءة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">2 - على الألف .. عندما تكون </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** مفتوحة وما قبلها مفتوح (( سأل )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** مفتوحة وما قبلها ساكن (( مسألة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** ساكنة وما قبلها مفتوح (( كأس )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">3 - على الياء .. عندما تكون </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** مكسورة (( طائر )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** وقعت بعد كسر (( السـيِّــــئة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** وقعت بعد ياء مد (( مشيئة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">4 - على الواو ... عندما تكون </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** مضمومة وما قبلها ساكن (( مسْؤُول )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** مضمومة وما قبلها مفتوح (( يَؤُمُّ )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** مضمومة وما قبلها مضموم (( شُؤُون )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** ساكنة وما قبلها مضموم (( رُؤْية )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">** مفتوحة وما قبلها مضموم (( سُؤَال )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">___________________ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">ــ الهمزة المتطرفة ــ </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تكون : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">على الألف .. إذا سبقت بفتح .. (( ملجَأ )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">على الواو .. إذا سبقت بضم .. (( تباطُؤ )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">على الياء .. إذا سبقت بكسر .. (( موانِئ )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">على السطر .. إذا سبقت بحرف ساكن مطلقًا صحيحًا أو حرف مدٍّ أو واو أو ياء أو ألف .. (( عبْء ـ هدوء ـ شيء ـ أصدقاء )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">على السطر أيضا .. إذا سبقت بواو مضمومة مشدّدة .. (( التبوُّء )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">______________ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">{ فــــائـــــدة } </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الهمزة المتطرفة إذا لحقتها تنوين النصب فإنها تكتب كما يلي : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">1. إذا سبقت بساكن غير الألف كتبت على ألف تنوين منفصلة إذا لم يكن اتصالها بما قبل الهمزة ، وعلى نبرة إذا أمكن اتصالها بما قبل الهمزة . مثل : جزءًا ـ شيئًا . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">2. إذا سبقت بألف لم تضف ألف التنوين . مثل : سماءً </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">و الأن مع الألف المقصوره </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">وهي الألف التي تكتب في آخر الكلمة بدون همزة وتكتب إما قائمة ( ا ) أو على صور ة الياء ( ى ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الألف المقصورة لها ثلاثة أقسام </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">في الحروف </span></p><p><span style="font-size: 18px">في الأسماء </span></p><p><span style="font-size: 18px">في الأفعال </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">الألف المقصورة في الحروف </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تكتب ألفًا قائمة في جميع حروف المعاني مثل : لا ـ حاشا ، ما عدا أربعة حروف خالفت القاعدة وهي:حتى، على، بلى،إلى </span></p><p><span style="font-size: 18px">فترسم فيها على صورة الياء .</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مــــلـــحــــوظــــة : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الألف المقصورة ، هي التي يسميها بعض المؤلفين ( الألف اللينة المتطرفة ) . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">الألف المقصور في الأسماء </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">متى تكتب على صورة الياء ( ى ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">في الاسم الثلاثي المنقلبة ألفه عن ياء مثل : فتى ، هدى </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">في الاسم الأكثر من ثلاثة أحرف إذا لم تسبق ألفه بياء مثل : مأوى ، مصطفى </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">متى تكتب قائمة ( ا ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الاسم الثلاثي المنقلبة ألفه عن واو مثل : عصا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الاسم الرباعي فأكثر إذا سبقت ألفه بياء مثل : هدايا </span></p><p><span style="font-size: 18px">ما عدا ( يحيى ) لتمييزه عن الفعل المضارع ( يحيا ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الأسماء الأعجمية مثل : أوربا ، آسيا </span></p><p><span style="font-size: 18px">ما عدا : عيسى ، موسى ، بخارى ، متّى ، كسرى </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الأسماء المبنية مثل : هنا ، هذا ، أنا ، إذا . </span></p><p><span style="font-size: 18px">ما عدا : لدى ، أنّى ، متى ، أولى ، الأُلى </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مــلــحــــوظــــة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">معرفة أصل الألف في الأسماء تكون بأحد ثلاثة أمور : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">1. النظر إلى المفرد : خُـــطا : خُــطوة . </span></p><p><span style="font-size: 18px">2. التثنية : عصا : عصوان ـ فتى : فتيان . </span></p><p><span style="font-size: 18px">3. الجمع : عصا : عصوات ، فتى : فتية .</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">الألف المقصورة في الأفعال </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">متى تكتب على صورة الياء ( ى ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الفعل الماضي الثلاثي المنقلبة ألفه عن ياء </span></p><p><span style="font-size: 18px">مثل : رعى ، رمى </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الفعل الماضي أو المضارع الزائد على ثلاثة أحرف ، ولم يسبق الألف ياي </span></p><p><span style="font-size: 18px">مثل : استدعى ، يتخطى</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">**************** </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">متى تكتب قائمة ( ا ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الفعل الماضي المنقلبة ألفه عن واو </span></p><p><span style="font-size: 18px">مثل : سما ، غزا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الفعل الماضي أو المضارع الزائد عن ثلاثة أحرف إذا سبقت ألفه بياء </span></p><p><span style="font-size: 18px">مثل : أحيا ، يعيا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">********************** </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مــلــحــــوظــــة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">معرفة أصل الألف في الأفعال تكون بأحد أمرين : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">1. بإضافة تاء الفاعل للفعل الماضي مثل : سما ـ سموت ، رمى ـ رميت . </span></p><p><span style="font-size: 18px">2. الرجوع للمصدر مثل : السمو ، الرمي </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">الـــمــد وأنــواعــه </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">فــي أول الــكـلـمـة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">سبب المد : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت الهمزة مفتوحة وبعدها همزة ساكنة في أول الكلمة فأنهما </span></p><p><span style="font-size: 18px">تقلبان مد هكذا ( آ )</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المثال : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">أَأْمن ـ آمن </span></p><p><span style="font-size: 18px">أَأْخذ ـ آخذ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">------------------- </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">سبب المد : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت الهمزة مضمومة وبعدها همزة ساكنة تبدل الساكنة واوًا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المثال : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">أُأْتي ـ أوتي </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">------------------ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">سبب المد : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت الهمزة مكسورة وبعدها همزة ساكنة تبدل الساكنة ياء </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المثال : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إِأْمان ـ إيمان </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">_____________________ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">فــي وســط الــكـلـمـة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ســـبــب الــمــد : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا فتحت الهمزة وأشبعت </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">كأَابة ـ كآبة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مرأَاة ـ مرآة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">--------------------- </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ســـبــب الــمــد </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت الهمزة مرسومة على الألف وتلاها </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ألـف المــثــنـى == >> مبدأان ـ مبدآن </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ســـبــب الــمــد </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت الهمزة مرسومة على الألف وتلاها </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">جمع المؤنث السالم == >> مكافأات ـ مكافآت </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ســـبــب الــمــد </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت الهمزة مرسومة على الألف وتلاها </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">جـــمـع التكـســير == >> مأادب ـ مآدب </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">الزياده :</span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الزيادة تكون في حرفين كما يلي : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">الألف : </span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">1 - بعد واو الجماعة إذا لم يأتِ بعدها نون .. </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الأمثلة .. </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">اكتبوا </span></p><p><span style="font-size: 18px">كتبوا </span></p><p><span style="font-size: 18px">لم يكتبوا </span></p><p><span style="font-size: 18px">لن يكتبوا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">2 - ألف تنوين الفتح </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المثال .. </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">رأيتُ زيدًا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">الواو</span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">1 - اسم الإشارة ( أولاء ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المثال .. هؤلاء رفعوا راية الدين </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">2 - ( أولو ـ أولي ـ أولات ) .. بمعنى أصحاب </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المثال .. نحن أولو دين صحيح </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">3 - ( عمْرو ) في حالة الرفع والجر ..... للتفريق بينها وبين عُـمَر </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المثال .. </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">حفظ عمرٌو القرآن </span></p><p><span style="font-size: 18px">سلمت على عمرٍو </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">4 - عند الإشباع ( في الشعر ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المثال .. فإن همو ذهبت أخلاقهم ذهبوا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">حذف الألف</span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تحذف الألف في ثلاثة مواضع </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">أول الكلمة </span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ألف ( ابن ـ ابنة ) بالشروط التالية : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ـ أن تقعا مفردتين بين علمين وهما صفتان ولم تكونا أول السطر . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( قرأت عن خالد بن الوليد ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ـ إذا دخلت عليها ( يا ) النداء . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( يابنة الدين ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ـ إذا دخلت عليها همزة الاستفهام . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( أبنة الدين هذه ؟ ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">ألف كلمة اسم : </span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ـ في البسملة كاملة . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( بسم الله الرحمن الرحيم ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ـ إذا دخلت عليها استفهام . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( أسمك خالد ؟ ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ألف ( ال ) إذا دخلت عليها ( لام ) . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( للوالدين حق الطاعة ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">وسط الكلمة :</span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">كلمة ( الإله ) ======>> أصلها ( الإلاه ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">كلمة ( الرحمن ) =====>> أصلها ( الرحمان ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">كلمة ( لكن ) =======>> أصلها ( لاكن ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">كلمة ( طه ) ========>> أصلها ( طاها ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">آخر الكلمة </span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ألف ( ما ) الاستفهامية إذا سبقت بحرف جر بشرط ألا تليها ( ذا ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( فيم ؟ ..... عم ؟ ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ألف ( ذا ) الإشارية إذا وقعت بعدها لام البعد . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( ذلك ــ ذلكم ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ألف ( هاء ) التنبيه إذا دخلت على : </span></p><p><span style="font-size: 18px">اسم إشاره ليس مبدوء بالتاء أو الهاء ، وليس بعده كاف </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( هذا ــ هذه ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">( أنا ) إذا تلاها اسم اشارة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال ( هأنذا ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">حذف الواو </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">1 - تحذف واو فعل المضارع المعتل الآخر في حالة الجزم </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثل : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">يدنو :: لا تدنُ من الخطر </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">2 - تحذف واو فعل الأمر المعتل الآخر بالواو </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثل : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">يدعو :: ادعُ إلى دين ربك بالحكمة و الموعظة الحسنة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">3 - يجوز حذف الواو من الكلمات الآتية :: </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">داوود === داود </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">طاووس === طاوس </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ناووس === ناوس </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">حذف الياء </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">1- ياء ( الأمر ) و ( المضارع المجزوم ) المعتلي الآخر بالياء </span></p><p><span style="font-size: 18px">مثل : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">يتقي ـ اتق الله ـ لم يتق العاصي ربه </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">2 - يجوز حذف ياء المتكلم إذا أضيفت إلى منادى غير معتل الآخر </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثل : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ياربي = يارب </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">3 - ياء الاسم المنقوص إذا جرد من ( ال ) ولم يكن مضافا في حالتي الرفع و الجر </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثل : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">جاء قاضِ إلى البلدة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مررت بقاض عادل </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">======================= </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">حذف اللام </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تحذف إحدى ( لامي ) الأسماء الموصولة التالية : </span></p><p><span style="font-size: 18px">الذي == >> أصلها = اللذي ====>> مثال : أحب الذي يلتزم بدينه</span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">التي == >> أصلها = اللتي ====>> مثال : ( و التي أحصنت فرجها ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الذين == >> أصلها = اللذين ====>> مثال : ( يا أيها الذين آمنوا ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">======================= </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">حذف (( الـ )) </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تحذف ( الـ ) إذا سبقت بلام ، وكان بعدها لام </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">السبب : لئلا تجتمع لامات </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ل + ال + ليل + يا لــلــيــل المظلم </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">التــاء في آخر الكلمة </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue"> </span></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">1- التاء المفتوحة ( ت ) </span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">هي التي تبقى ـ في النطق ـ على حالتها ( ت ) إذا وقفنا على آخر الكلمة بالسكون ولا تنقلب هاء . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الأمثلة : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">زيت ـ قرأت ـ سَكَتَ ـ مسلمات </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">مواضع التاء المفتوحة : </span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">آخـــــر الـــفــــعــــل </span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت التاء أصلية === >> (( باتَ ـ ماتَ )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت التاء تاء التأنيث === >> (( درسَتْ ـ نامتْ )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت التاء تاء الفاعل === >> (( دفعْتُ ـ لعبتْ )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">آخـــر الأســـمــــاء </span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت التاء في اسم ثلاثي ساكن الوسط === >> (( بيتْ ـ وقت )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت علامة جمع المؤنث السالم === >> (( مسلمات )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">إذا كانت في جمع تكسير مفردة ينتهي بتاء مفتوحة === >> (( بيت > بيوت )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="color: blue">فــي نـهـايــة الـحــرف </span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">ثُمت المضمومة الثاء والتي هي حرف عطف === >> (( دخلت هند ثُمت غادة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">2- التاء المربوطة ( ة ) </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">هي التي تلفظ هاء عند الوقوف عليها وتكتب إما ( ـة ) أو ( ة ) . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">فاطمة ـ حمزة ـ نشيطة ـ كرة </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مواضع التاء المربوطة : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الـــعـــــلـــم الـــــمـــؤنــــث === >> (( فاطمة ـ خضرة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الأســمـاء الــمـؤنــثــة غــيـر الأعلام === >> (( بقرة ـ سبورة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">صـــفــــة الـــمـــؤنــــث === >> (( عالمة ـ مريضة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">جمع التكسير الخالي من التاء في المفرد === >> (( قضاة ـ غزاة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">لـــــلـــمــــبـــــالــــغــة === >> (( علاَّمة ـ نسَّابة )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">فـي نـهـايـة ( ثـمـة الـظـرفـيـة ) === >> (( ثَمة رجال يطلبون الحق )) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">{ فــــائـــــدة } </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">* تكتب التاء المربوطة تاء مفتوحة إذا أضيفت الكلمة المختومة بتاء مربوطة إلى ضمير : ابنتك ـ امرأتك . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">* يجب وضع النقطتين على التاء المربوطة حتى لا تلتبس مع هاء الضمير . </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">الـــــتـنـويــن وإذا وإذن </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تعريف التنوين </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">نون ساكنة تلحق آخر الكلمة لفظًا لا خطًّا . وهي حالة طارئة تقع في آخر الاسم </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">أنواع التنوين </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تنوين الضم ـــٌ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تنوين الفتح ـــً </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">تنوين الكسر ـــٍ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الفرق بين النون والتنوين </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الـنـون : النون حرف أصلي من بنية الكلمة لا تحذف في حالة الوقف : </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">مؤمنٌ - مؤمنْ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">التنوين : التنوين حركة طارئة تقع في آخر الاسم تحذف في حالة الوقف في آخر الاسم : ذهبٌ - ذهبْ </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">إذًا </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">وهي تكتب بتنوين مثال : أدرس كيثرًا إذًا تنجح </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">وهناك من العلماء من جوّز كتابتها بنون هكذا ( إذن ) </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"><span style="font-family: 'arial black'"><span style="color: blue">ألف التنوين </span></span> </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">التعريف :: هي الألف التي تزاد بعد تنوين الفتح </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المثال :: رأيتُ رجلاً ، بنيت مسجدًا ، كافأ المعلم طالبًا ، جئتك معتذرًا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">المواضع التي لا تزاد فيها ألف التنوين </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الأسماء المنتهية بتاء مربوطة ====>> ألقيت كلمةً مؤئرةً </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الأسماء المنتهية بالألف المقصورة ====>> رأيتُ فتى يحمل عصًا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الأسماء المنتهية بألف عليها همزة ====>> دخلتُ ملجأً واسعا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">الأسماء المنتهية بهمزة بعد ألف ====>> ارتديت رداءً أنيقا </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">{ فــــائـــــدة } </span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px"></span></p><p><span style="font-size: 18px">من الأخطاء الشائعة كتابة التنوين على الألف والصحيح أن تكتب على الحرف الذي قبل الألف لأن التنوين نون ساكنة والألف ساكنة فلا يجتمع ساكنان . </span></p><p><span style="font-size: 18px">مثال : زيداً ـ فتىً / والصواب : زيدًا ـ فتًى .</span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="أم أحمد و عبد الرحمان, post: 49247, member: 2965"] [size=5]هناك من يخطئ بالإملاء رغم وصوله لأعلى درجات العلم لذلك سنورد لكم بعض الدروس بالإملاء التي قد تفيدكم في تصحيح بعض مفاهيم الإملاء لديكم . [font=arial black][color=blue] الهمزه :[/color][/font] [b][font=arial black][color=blue] [b]أنواع الهمزة :[/b][/color][/font][/b] همزة الوصل ... همزة القطع ... و همزة القطع إما أن تكون :: أول الكلمة ... متوسطة ... متطرفة ... [font=arial black][color=blue]همزة الوصل .. [/color][/font] هي التي يتوصل بها إلى النطق الساكن ، وتنطق في بدء الكلام ولا تنطق في أثناء وصله بما قبله ، ولا يرسم فوقها همزة ، وترسم ( ا ) . مواضعها :: 1 - أمر الفعل الثلاثي == >> ( اقرأ ) 2 - ماضي الخماسي و السداسي وأمرهما ومصدرهما == >> اسْتَمَعَ ـ اسْتَمِعْ ـ استِمَاع استَغْفَرَ ـ استَغْفِرْ ـ استِغْفار 3 - ( ال ) التعريف == >> أنا البحر 4 - الأسماء العشرة ( اسم ، ابن ، اثنان ، اثنتان ، امرؤ ، امرأة ، است ، ابنم ، ايم الله ) ____________ [font=arial black][color=blue]همزة القطع [/color][/font] هي التي ينطق بها في بدء الكلام وفي وصله ، وتكتب على ألف إذا كانت مضمومة أو مفتوحة وتحتها إذا كانت مكسورة . أُ ـ أَ ـ إِ مـــواضــــعـــــها :: ما عدا حالات الوصل == >> إما ـ أحمد ـ أرجو ________________ { فــــائـــــدة } * إذا أردت أن تفرق بين همزة الوصل والقطع ، قم بإدخال حرف الفاء أو الواو فإذا نطقتها كانت همزة قطع ، وإذا اختفت في النطق كانت همزة وصل . مثال : ( و ) أو ( ف ) + إذا = فإذا ( همزة قطع ) ( و ) أو ( ف ) + اكتب = فاكتب ( همزة وصل ) [font=arial black][color=blue]ــ همزة القطع أول الكلمة ــ [/color][/font] موضعها : على الألف .. في حالة الضم أو الفتح .. == >> أَ كرَم محمد ضيفـَه.. // أُ كرِم محمد . تحت الألف .. في حالة الكسر .. إ ِكرام الضيف حق من حقوقه _____________ [font=arial black][color=blue] ــ الهمزة المتوسطة ــ[/color][/font] و لها أربع حالات : 1 - مفردة على السطر .. عندما تكون ** مفتوحة وما قبلها ألف (( قراءة )) ** مفتوحة وما قبلها واو مد (( مقروءة )) 2 - على الألف .. عندما تكون ** مفتوحة وما قبلها مفتوح (( سأل )) ** مفتوحة وما قبلها ساكن (( مسألة )) ** ساكنة وما قبلها مفتوح (( كأس )) 3 - على الياء .. عندما تكون ** مكسورة (( طائر )) ** وقعت بعد كسر (( السـيِّــــئة )) ** وقعت بعد ياء مد (( مشيئة )) 4 - على الواو ... عندما تكون ** مضمومة وما قبلها ساكن (( مسْؤُول )) ** مضمومة وما قبلها مفتوح (( يَؤُمُّ )) ** مضمومة وما قبلها مضموم (( شُؤُون )) ** ساكنة وما قبلها مضموم (( رُؤْية )) ** مفتوحة وما قبلها مضموم (( سُؤَال )) ___________________ [font=arial black][color=blue]ــ الهمزة المتطرفة ــ [/color][/font] تكون : على الألف .. إذا سبقت بفتح .. (( ملجَأ )) على الواو .. إذا سبقت بضم .. (( تباطُؤ )) على الياء .. إذا سبقت بكسر .. (( موانِئ )) على السطر .. إذا سبقت بحرف ساكن مطلقًا صحيحًا أو حرف مدٍّ أو واو أو ياء أو ألف .. (( عبْء ـ هدوء ـ شيء ـ أصدقاء )) على السطر أيضا .. إذا سبقت بواو مضمومة مشدّدة .. (( التبوُّء )) ______________ { فــــائـــــدة } الهمزة المتطرفة إذا لحقتها تنوين النصب فإنها تكتب كما يلي : 1. إذا سبقت بساكن غير الألف كتبت على ألف تنوين منفصلة إذا لم يكن اتصالها بما قبل الهمزة ، وعلى نبرة إذا أمكن اتصالها بما قبل الهمزة . مثل : جزءًا ـ شيئًا . 2. إذا سبقت بألف لم تضف ألف التنوين . مثل : سماءً [font=arial black][color=blue]و الأن مع الألف المقصوره [/color][/font] وهي الألف التي تكتب في آخر الكلمة بدون همزة وتكتب إما قائمة ( ا ) أو على صور ة الياء ( ى ) الألف المقصورة لها ثلاثة أقسام في الحروف في الأسماء في الأفعال [font=arial black][color=blue]الألف المقصورة في الحروف [/color][/font] تكتب ألفًا قائمة في جميع حروف المعاني مثل : لا ـ حاشا ، ما عدا أربعة حروف خالفت القاعدة وهي:حتى، على، بلى،إلى فترسم فيها على صورة الياء . مــــلـــحــــوظــــة : الألف المقصورة ، هي التي يسميها بعض المؤلفين ( الألف اللينة المتطرفة ) . [font=arial black][color=blue]الألف المقصور في الأسماء [/color][/font] متى تكتب على صورة الياء ( ى ) في الاسم الثلاثي المنقلبة ألفه عن ياء مثل : فتى ، هدى في الاسم الأكثر من ثلاثة أحرف إذا لم تسبق ألفه بياء مثل : مأوى ، مصطفى متى تكتب قائمة ( ا ) الاسم الثلاثي المنقلبة ألفه عن واو مثل : عصا الاسم الرباعي فأكثر إذا سبقت ألفه بياء مثل : هدايا ما عدا ( يحيى ) لتمييزه عن الفعل المضارع ( يحيا ) الأسماء الأعجمية مثل : أوربا ، آسيا ما عدا : عيسى ، موسى ، بخارى ، متّى ، كسرى الأسماء المبنية مثل : هنا ، هذا ، أنا ، إذا . ما عدا : لدى ، أنّى ، متى ، أولى ، الأُلى مــلــحــــوظــــة معرفة أصل الألف في الأسماء تكون بأحد ثلاثة أمور : 1. النظر إلى المفرد : خُـــطا : خُــطوة . 2. التثنية : عصا : عصوان ـ فتى : فتيان . 3. الجمع : عصا : عصوات ، فتى : فتية . [font=arial black][color=blue]الألف المقصورة في الأفعال [/color][/font] متى تكتب على صورة الياء ( ى ) الفعل الماضي الثلاثي المنقلبة ألفه عن ياء مثل : رعى ، رمى الفعل الماضي أو المضارع الزائد على ثلاثة أحرف ، ولم يسبق الألف ياي مثل : استدعى ، يتخطى **************** متى تكتب قائمة ( ا ) الفعل الماضي المنقلبة ألفه عن واو مثل : سما ، غزا الفعل الماضي أو المضارع الزائد عن ثلاثة أحرف إذا سبقت ألفه بياء مثل : أحيا ، يعيا ********************** مــلــحــــوظــــة معرفة أصل الألف في الأفعال تكون بأحد أمرين : 1. بإضافة تاء الفاعل للفعل الماضي مثل : سما ـ سموت ، رمى ـ رميت . 2. الرجوع للمصدر مثل : السمو ، الرمي [font=arial black][color=blue]الـــمــد وأنــواعــه [/color][/font] فــي أول الــكـلـمـة سبب المد : إذا كانت الهمزة مفتوحة وبعدها همزة ساكنة في أول الكلمة فأنهما تقلبان مد هكذا ( آ ) المثال : أَأْمن ـ آمن أَأْخذ ـ آخذ ------------------- سبب المد : إذا كانت الهمزة مضمومة وبعدها همزة ساكنة تبدل الساكنة واوًا المثال : أُأْتي ـ أوتي ------------------ سبب المد : إذا كانت الهمزة مكسورة وبعدها همزة ساكنة تبدل الساكنة ياء المثال : إِأْمان ـ إيمان _____________________ فــي وســط الــكـلـمـة ســـبــب الــمــد : إذا فتحت الهمزة وأشبعت كأَابة ـ كآبة مرأَاة ـ مرآة --------------------- ســـبــب الــمــد إذا كانت الهمزة مرسومة على الألف وتلاها ألـف المــثــنـى == >> مبدأان ـ مبدآن ســـبــب الــمــد إذا كانت الهمزة مرسومة على الألف وتلاها جمع المؤنث السالم == >> مكافأات ـ مكافآت ســـبــب الــمــد إذا كانت الهمزة مرسومة على الألف وتلاها جـــمـع التكـســير == >> مأادب ـ مآدب [font=arial black][color=blue]الزياده :[/color][/font] الزيادة تكون في حرفين كما يلي : [color=blue]الألف : [/color] 1 - بعد واو الجماعة إذا لم يأتِ بعدها نون .. الأمثلة .. اكتبوا كتبوا لم يكتبوا لن يكتبوا 2 - ألف تنوين الفتح المثال .. رأيتُ زيدًا [color=blue]الواو[/color] 1 - اسم الإشارة ( أولاء ) المثال .. هؤلاء رفعوا راية الدين 2 - ( أولو ـ أولي ـ أولات ) .. بمعنى أصحاب المثال .. نحن أولو دين صحيح 3 - ( عمْرو ) في حالة الرفع والجر ..... للتفريق بينها وبين عُـمَر المثال .. حفظ عمرٌو القرآن سلمت على عمرٍو 4 - عند الإشباع ( في الشعر ) المثال .. فإن همو ذهبت أخلاقهم ذهبوا [color=blue]حذف الألف[/color] تحذف الألف في ثلاثة مواضع [color=blue]أول الكلمة [/color] ألف ( ابن ـ ابنة ) بالشروط التالية : ـ أن تقعا مفردتين بين علمين وهما صفتان ولم تكونا أول السطر . مثال ( قرأت عن خالد بن الوليد ) ـ إذا دخلت عليها ( يا ) النداء . مثال ( يابنة الدين ) ـ إذا دخلت عليها همزة الاستفهام . مثال ( أبنة الدين هذه ؟ ) [color=blue]ألف كلمة اسم : [/color] ـ في البسملة كاملة . مثال ( بسم الله الرحمن الرحيم ) ـ إذا دخلت عليها استفهام . مثال ( أسمك خالد ؟ ) ألف ( ال ) إذا دخلت عليها ( لام ) . مثال ( للوالدين حق الطاعة ) [color=blue]وسط الكلمة :[/color] كلمة ( الإله ) ======>> أصلها ( الإلاه ) كلمة ( الرحمن ) =====>> أصلها ( الرحمان ) كلمة ( لكن ) =======>> أصلها ( لاكن ) كلمة ( طه ) ========>> أصلها ( طاها ) [color=blue]آخر الكلمة [/color] ألف ( ما ) الاستفهامية إذا سبقت بحرف جر بشرط ألا تليها ( ذا ) مثال ( فيم ؟ ..... عم ؟ ) ألف ( ذا ) الإشارية إذا وقعت بعدها لام البعد . مثال ( ذلك ــ ذلكم ) ألف ( هاء ) التنبيه إذا دخلت على : اسم إشاره ليس مبدوء بالتاء أو الهاء ، وليس بعده كاف مثال ( هذا ــ هذه ) ( أنا ) إذا تلاها اسم اشارة مثال ( هأنذا ) [font=arial black][color=blue]حذف الواو [/color][/font] 1 - تحذف واو فعل المضارع المعتل الآخر في حالة الجزم مثل : يدنو :: لا تدنُ من الخطر 2 - تحذف واو فعل الأمر المعتل الآخر بالواو مثل : يدعو :: ادعُ إلى دين ربك بالحكمة و الموعظة الحسنة 3 - يجوز حذف الواو من الكلمات الآتية :: داوود === داود طاووس === طاوس ناووس === ناوس [font=arial black][color=blue]حذف الياء [/color][/font] 1- ياء ( الأمر ) و ( المضارع المجزوم ) المعتلي الآخر بالياء مثل : يتقي ـ اتق الله ـ لم يتق العاصي ربه 2 - يجوز حذف ياء المتكلم إذا أضيفت إلى منادى غير معتل الآخر مثل : ياربي = يارب 3 - ياء الاسم المنقوص إذا جرد من ( ال ) ولم يكن مضافا في حالتي الرفع و الجر مثل : جاء قاضِ إلى البلدة مررت بقاض عادل ======================= [font=arial black][color=blue]حذف اللام [/color][/font] تحذف إحدى ( لامي ) الأسماء الموصولة التالية : الذي == >> أصلها = اللذي ====>> مثال : أحب الذي يلتزم بدينه التي == >> أصلها = اللتي ====>> مثال : ( و التي أحصنت فرجها ) الذين == >> أصلها = اللذين ====>> مثال : ( يا أيها الذين آمنوا ) ======================= [font=arial black][color=blue]حذف (( الـ )) [/color][/font] تحذف ( الـ ) إذا سبقت بلام ، وكان بعدها لام السبب : لئلا تجتمع لامات مثال : ل + ال + ليل + يا لــلــيــل المظلم [font=arial black][color=blue]التــاء في آخر الكلمة [/color][/font] [color=blue] 1- التاء المفتوحة ( ت ) [/color] هي التي تبقى ـ في النطق ـ على حالتها ( ت ) إذا وقفنا على آخر الكلمة بالسكون ولا تنقلب هاء . الأمثلة : زيت ـ قرأت ـ سَكَتَ ـ مسلمات [color=blue]مواضع التاء المفتوحة : [/color] [color=blue]آخـــــر الـــفــــعــــل [/color] إذا كانت التاء أصلية === >> (( باتَ ـ ماتَ )) إذا كانت التاء تاء التأنيث === >> (( درسَتْ ـ نامتْ )) إذا كانت التاء تاء الفاعل === >> (( دفعْتُ ـ لعبتْ )) [color=blue]آخـــر الأســـمــــاء [/color] إذا كانت التاء في اسم ثلاثي ساكن الوسط === >> (( بيتْ ـ وقت )) إذا كانت علامة جمع المؤنث السالم === >> (( مسلمات )) إذا كانت في جمع تكسير مفردة ينتهي بتاء مفتوحة === >> (( بيت > بيوت )) [color=blue]فــي نـهـايــة الـحــرف [/color] ثُمت المضمومة الثاء والتي هي حرف عطف === >> (( دخلت هند ثُمت غادة )) [font=arial black][color=blue]2- التاء المربوطة ( ة ) [/color][/font] هي التي تلفظ هاء عند الوقوف عليها وتكتب إما ( ـة ) أو ( ة ) . فاطمة ـ حمزة ـ نشيطة ـ كرة مواضع التاء المربوطة : الـــعـــــلـــم الـــــمـــؤنــــث === >> (( فاطمة ـ خضرة )) الأســمـاء الــمـؤنــثــة غــيـر الأعلام === >> (( بقرة ـ سبورة )) صـــفــــة الـــمـــؤنــــث === >> (( عالمة ـ مريضة )) جمع التكسير الخالي من التاء في المفرد === >> (( قضاة ـ غزاة )) لـــــلـــمــــبـــــالــــغــة === >> (( علاَّمة ـ نسَّابة )) فـي نـهـايـة ( ثـمـة الـظـرفـيـة ) === >> (( ثَمة رجال يطلبون الحق )) { فــــائـــــدة } * تكتب التاء المربوطة تاء مفتوحة إذا أضيفت الكلمة المختومة بتاء مربوطة إلى ضمير : ابنتك ـ امرأتك . * يجب وضع النقطتين على التاء المربوطة حتى لا تلتبس مع هاء الضمير . [font=arial black][color=blue]الـــــتـنـويــن وإذا وإذن [/color][/font] تعريف التنوين نون ساكنة تلحق آخر الكلمة لفظًا لا خطًّا . وهي حالة طارئة تقع في آخر الاسم أنواع التنوين تنوين الضم ـــٌ تنوين الفتح ـــً تنوين الكسر ـــٍ الفرق بين النون والتنوين الـنـون : النون حرف أصلي من بنية الكلمة لا تحذف في حالة الوقف : مؤمنٌ - مؤمنْ التنوين : التنوين حركة طارئة تقع في آخر الاسم تحذف في حالة الوقف في آخر الاسم : ذهبٌ - ذهبْ [font=arial black][color=blue]إذًا [/color][/font] وهي تكتب بتنوين مثال : أدرس كيثرًا إذًا تنجح وهناك من العلماء من جوّز كتابتها بنون هكذا ( إذن ) [font=arial black][color=blue]ألف التنوين [/color][/font] التعريف :: هي الألف التي تزاد بعد تنوين الفتح المثال :: رأيتُ رجلاً ، بنيت مسجدًا ، كافأ المعلم طالبًا ، جئتك معتذرًا المواضع التي لا تزاد فيها ألف التنوين الأسماء المنتهية بتاء مربوطة ====>> ألقيت كلمةً مؤئرةً الأسماء المنتهية بالألف المقصورة ====>> رأيتُ فتى يحمل عصًا الأسماء المنتهية بألف عليها همزة ====>> دخلتُ ملجأً واسعا الأسماء المنتهية بهمزة بعد ألف ====>> ارتديت رداءً أنيقا { فــــائـــــدة } من الأخطاء الشائعة كتابة التنوين على الألف والصحيح أن تكتب على الحرف الذي قبل الألف لأن التنوين نون ساكنة والألف ساكنة فلا يجتمع ساكنان . مثال : زيداً ـ فتىً / والصواب : زيدًا ـ فتًى .[/size] [/QUOTE]
الإسم
التحقق
اكتب معهد الماهر
رد
الرئيسية
المنتديات
القسم الثقافي
ركن اللغة العربية
دروس لتعلّم الإملاء الصحيح (لمن تكثر أخطاؤهم الإملائية)